De dag van de moord op de Amerikaanse president Kennedy is inmiddels 50 jaar en een dag geleden; gisteravond was hiervoor een avond lang Nederlandse televisieaandacht gereserveerd, al dan niet terecht. Iedere keer betrap ik mezelf erop, dat deze gebeurtenis een bepaalde impact op mij heeft en ik vraag me af wat hiervoor de reden is.
Een politieke reden kan hieraan niet ten grondslag liggen, ten tijde van de moord was ik nog maar zes jaar . Vreemd genoeg had ik op die leeftijd nog geen enkel politiek bewustzijn opgebouwd; rovertje, koiboitje spelen of blikspuit hadden op dat moment mijn absolute prioriteit... Nee, de politieke reden kan ik schrappen.
Ook de impact via de media was mij vreemd. Niet alleen lag
ik ongetwijfeld rond de tijd van inslag op de media op bed(19.45), wij hadden
in die tijd nog geen televisie en radio luisteren was zeker rond die tijd
voorbehouden aan mijn ouders. Dus ook daar heb ik niets van gemerkt.
Toch herinner ik mij mijn persoonlijke impact. De dag na de
aanslag was de sfeer in huis veranderd, bedrukt, terneergeslagen zelfs en ook
op school voelde ik verschil. Ik hoorde dat de president dood was; er werd niet
gezegd welke, want DE president was die van de USA. De stemming van de
volwassenen, de ouders, de juffen en de meesters(de leraar basisonderwijs
bestond nog niet), was voor mij bepalend en bepaalde de mate van impact op mij
als zesjarige. |
| Seconden voor de aanslag... |
Voor de politieke hoop van mijn ouders -maar misschien moet
ik hier vooral mijn vader de credits voor geven- was de moord op Kennedy
desastreus; dit werd uiteraard nog eenmaal gevoed door de moord op diens
jongere broer Robert... In het naoorlogse Nederland was Kennedy de
personificatie van de bevrijding, een charismatisch wereldleider en veel meer
dan de Amerikaanse president. Niet alleen de hoop, maar ook de vrijheid kreeg
hierbij dus een grote deuk. Uiteraard was dit driftig onderwerp van gesprek en
heb ik hier als snotneus vooral de sfeer van meegekregen.
De reden, dat ook in Nederland(en in andere landen) hier
uitgebreid aandacht aan wordt besteedt, heeft mijns inziens te maken met
symbolisering en mythevorming. De mythe wordt daarmee gevoed door het
overlijden van een charismatisch symbool voor vrijheid(Kennedy), die daarnaast een
rolmodel voor de hele wereld is(gezin). Zelfs zijn vreemdgaan met Marilyn
Monroe wordt hem gemakkelijk vergeven, omdat alle mannen dat wel wilden...
Eerlijk gezegd denk ik dat JFK het in deze mediatijd erg moeilijk had gehad,
maar nu leeft de mythe voort. Bij leven was een groot deel van de mythe
verloren gegaan; een goed voorbeeld daarvan is Marco van Basten: op de top van
zijn roem moest hij stoppen door een slepende blessure, hij trok zich daarna
volledig terug in het voetbal... Een mythe was geboren! Inmiddels is hij alweer
een aantal jaren terug in het voetbal, en is de mythe stukje bij beetje
afgebrokkeld... Zo zie je maar weer, dat JFK het geluk heeft gehad dat de
aanslag lukte... En natuurlijk wordt deze mythe gevoed doordat de USA niet kan
accepteren, dat één persoon een 'onkwetsbare' grootheid in eigen land 'zomaar'
kan vermoorden. De nodige complottheorieën doen tot de dag van vandaag nog
steeds de ronde...
Ook bij mij in Noorwegen blijkt de mythe goed voor een
avondvullend programma; zowel het ruime aanbod van Nederlandse als de Noorse
tv-zenders geven mij gelukkig de mogelijkheid om mijn broodnodige verstrooiing
elders te zoeken; mijn herdenking van de sfeer rond de moord is na 50 jaar en
een dag, vandaag dus...
Franke Visser
Geen opmerkingen:
Een reactie posten